|
Spor ayakkabıları
Fitnesin son 25 yıldır çok fazla artması, spor ayakkabılarının üretimininde inanılmaz şekilde artmasına yol açmıştır. Spor ayakkabısı tüketicilerinin 1970 lerde sadece tek bir seçim hakkı mevcuttu: tüm amaçlara yönelik tenis ayakkabısı. Halbuki bugün tüketicilerin yüzlerce çeşit arasından seçim yapma şansı mevcuttur.
Her yıl çıkan yeni ürünler karşısında ve çıkan sofistike ürünler arasında seçim yaparken kendinizi ezik hissedebilirsiniz. Ayakkabıların mevcut özellikleri karşısında ne tür bir spor ayakkabısı alacağınıza çoğu zaman karar verememekteyiz. Ticari olarak reklamların etkisinde kalarak aldığımız her ayakkabı gereksinimlerimizi karşılayamamaktadır. Bu da spor ayakkabıları konusunda tüketimi inanılmaz şekilde arttırmaktadır.
Peki spor ayakkabılarının özellikleri nelerdir. Hangi tip ayakkabı aldığımızda bize ne sağlar bunu biliyor muyuz? Çoğu zaman doktorda olsak bilmiyoruz , çünkü çok derin bir konu.
Ancak şunu söyleyebiliriz, çoğu üretici firma spor ayakkabılarını 6 kategori altında üretmektedirler. Bunlar koşu/ jogging , yürüyüş, tenis , salon , aerobic/fitness ve cross training başlıkları altındadır. Her bir temel kategori altında da daha spesialize olmuş ayakkabılar mevcuttur. Örnek verecek olursak, basketbol ayakkabısı, voleybol ayakkabısı gibi. Kendilerini çok ciddi olarak belirli bir spora angaje etmişlerse, o kişiler o spora spesifik ayakkabıyı almak istemektedirler. Her kim ki bir aktiviteye spesialize olmuyorsa o kişi için cross training ayakkabısı çok uygundur.
Şimdi şuna iyi anlamak gerekiyor. Hangi özelliklerden dolayı bu ayakkabılar böyle 6 kategoriye ayrılıyorlar. Onları birbirinden ayırt öden özelliklerin temelinde neler mevcut şimdi onu görelim.
Destekler: Ayakkabının arkası yani topuk koruyucu bölgesi ayağı stabil etmeye yarar ve ayakkabı içinde ayak kontrolünü sağlar. Çok önemli bir bölgedir. Bu bölgenin yukarı doğru çıkıntıları aşil tendonunu travmalardan korur. Örneğin bu bölgenin koşucularda çok dar olmaması gerekmektedir. Uygun genişlik bu bölgeye yeterli stabilite ve ayak bileği burkulmalarına karşı yeterli koruma sağlar. Basketbol gibi salon sporlarında , ilave ayak bileği burkulmalarına karşı bu bölgenin daha yüksek olması istenir.
Yastıklar: Genelde iyi ayakkabı yastıklarının çok önemli olduğu konusunda fikir birliği mevcuttur. Özellikle ayak ortasında ve topukta bu yastıklar çök önemlidir. Ancak artmış yüksek yastıklar da hiç önerilmez ayağı rahatsız ederler. Artmış yastık nedeni ile yeni yaralanmalar ortaya çıkabilmektedir. Bu yüksek yastıklar ayak tabanına basınç yaparak koruyucu refleksleri azaltmaktadırlar.
Performans: Hafif materyellerden yapılmış ayakkabılar daha az enerji kaybına yardımcı olurlar, bu bakımdan hafif ayakkabılar özellikle uzun süren sporlarda çok önemlidirler. Uzun süren sporlarda , ayakkabının kullanılan malzemesinden de nefes alıp vermesi gerekmektedir böyle malzemeden yapılmalıdır.
Uygunluk: Ayakkabıların ayak ucu yeterli genişlikte olmalıdır. Ayakkabının tipine bakılmaksızın, spor ayakkabıları genel olarak, günlük normal ayakkabılarımızdan yarım numara büyük olmalıdır. Tavsiye edilen budur. Eğer siz spor yaparken iki çorap giyiyorsanız , ayakkabıyı alırken de iki çorap giyerek almalısınız. Spor ayakkabısı alırken ayakkabının ayağınıza uygun olup olmadığını uzun süre deneyip almalısınız. Bu yüzden spor ayakkabısı satıcıları çok sabırlı olmalıdır.
Spor ayakkabılarının bağlanması da özellik gerektirmektedir.
Şekil 1: Spor yaparken ekstra desteğe gereksinmeniz varsa (örneğin profesyonel futbolcu)
Şekil 2: Eğer topuğunuz ayakkabı içinde yukarı aşağı kayıyorsa.( Ayağını göre daha küçük topuklu kişiler)
Şekil 3: Eğer ayak tabanı çukurunuz yüksek ise
Şekil 4: Taraklı ayağınız var ise .
Eğer siz taraklı ayağa sahipseniz ve de şekil 1 veya 2 deki gibi ayakkabı bağlıyor iseniz , sporun belli bir zamanında ciddi ayak ortası ağrılarınız olur ve sizin özellikle uzun süre yürüme ve koşma gibi sporları yaparken size ciddi sıkıntılar oluştururlar. Bu nedenle özellikle taraklı ayağı olan kişiler ayakkabı seçiminde ve bağlamasında çok dikkatli olmak zorundadırlar.
Şimdi ayakkabıların kısaca özelliklerinden söz edelim:
Koşucu ayakkabısı: Koşucular her adımda ayağın yere vurmasını karşılayacak iyi yastığı olan ayakkabıları giymelidirler. Koşucu ayakkabıları, ayağa gelen şoku maksimum absorbe edecek şekilde üretilmişlerdir. Böyle ayakkabıların aynı zamanda iyi topuk kontrolü olmalıdır. Bu tip ayakkabılar , tendinit, stress kırığı, yorgunluk sendromları gibi patolojileri engellerler.
Yürüyüş ayakkabıları: Eğer sizin yaptığınız spor yürüyüş ise veya doktorunuz kardiyovasküler kondüsyonunuz için yürüyüş önerdi ise siz mutlaka çok hafif ayakkabıyı tercih etmelisiniz. Topukta ekstra şok absorbe edici yastıkların olması gerekir yine ayak tabanında ve ayak önünde yastıklar olmalıdır. Bunlar uzun yürüyüşler sonrasında topuk ağrılarını ve ayak önündeki yanmalarını azaltırlar. Yürüyüşün rahat olması için ayakkabının tabanı biraz sallanır sandalye altı gibi olmalıdır. Yürüyüş ayakkabılarının ön bölgesinin tabanı sert olmalıdır. Ön bölümünün sert olması ve tabanın sallanır sandalye gibi olması yürüyüşte kişinin daha az yorulmasına ve daha uzun süre ürümesine yol açar.
Aerobik ayakkabıları: Yorgunluğu engellemesi için bu ayakkabıların çok hafif olması gerekmektedir. Tabanda şoku absorbe edici yastıklar olmalıdır. Özellikle aerobikte ayak önüne çok yük bindiği için ayak önünde tabanda yastık olmalıdır. Mümkünse çalışma bir halı üzerinde yapılmalıdır.
Tenis ayakkabıları: Tenis ayakkabısından beklenen yana ve öne, sağa sola ani yön değiştirmelerde ayağa destek vermesidir. Bu ayakkabılar ayağın iç ve dış tarafında iyi destek vermelidirler, tekrarlayan ani hareketlere izin vermelidir. Tenis veya diğer raket sporlarını yaparken daha az taban desteğine gereksinmeniz vardır.
Basketbol ayakkabısı: Eğer basketbol sizin ana sporunuz ise siz tabanı kalın ve sert bir ayakkabıyı seçmelisiniz. Bu nedenle basketbol ayakkabılarının tabanı kalın ve sert olmaktadır. Bu taban sert zeminde salonda koşarken ekstra stabilite verir. Yüksek konçlu ayakkabılar zıplarken destek verir ve zıpladıktan sonra yere düşerken de ayak bileği burkulmalarını engellemede yardımcı olur.
Cross trainer ayakkabıları: Bu ayakkabılar yukarıda söz ettiğimiz bir çok özelliği bir arada bulundururlar. Bu sayede bu ayakkabı ile bir çok spor dalına katılabiliriz. İyi bir cross trainer ayakkabısı , ayak önünde fleksibil olmalıdır, aerobik ve tenis içine lateral desteği iyi olmalıdır .
Eğer siz bir çok spor a katılıyorsanız değişik bir çok ayakkabı almanıza gerek yoktur. Eğer siz haftada 3 kezden fazla aynı sporu yapıyorsanız , o zaman spora spesifik ayakkabıyı almalısınız. Özel durumlarda bazı özellikleri ayakkabıda daha çok aramak gerekebilir. Pes kavus dediğimiz çukur taban mevcutsa, o kişide çok yastıklı bir ayakkabı iyi değildir.
Spor ayakkabısı alırken:
- Eğer haftada 3 kezden fazla aynı sporu yapmıyorsanız spora özel ayakkabı almayınız.
- Bütçenizi düşünerek bir çok iyi birden görecek spor ayakkabısını tercih ediniz .(Örneğin:cross-trainer ayakkabısı)
- Ayakkabı almaya gün sonunda gidin. Bu saatte ayağınız en geniş halindedir.
- Her zaman giydiğiniz çorabı giyip ayakkabı almaya gidiniz .
- Baş parmağınızdan bir parmak büyük olmalıdır.
- Ayakkabıyı giydiğinizde ayakta dururken ayak parmaklarınızın tam uzatılmış olduğundan emin olunuz.
- Eğer taraklı ayağınız varsa veya başparmak kenarında geniş çıkıntı mevcutsa, ayak önünün geniş ve yüksek olmasına dikkat ediniz .
- Ayakkabının derisi dışa doğru gerilmemiş olmalıdır.
- Eğer ayakkabıyı alan bayanın ayağı geniş ve taraklı ise erkek reyonundan ayakkabı almalıdır.
Kaynak Websitesi: http://www.izkec.com
|